Tag: บรรจุภัณฑ์ป้องกันสนิม

Stress Corrosion Cracking (SCC) คืออะไร

Stress Corrosion Cracking (SCC) คือ กระบวนการที่โลหะ (โดยเฉพาะโลหะผสมที่ไวต่อปัญหานี้) เกิด รอยร้าวเล็ก ๆ แล้วแผ่ขยาย เข้าไปภายในเนื้อโลหะ เมื่อโลหะนั้นได้รับแรงดึง (tensile stress) พร้อมกับถูกแช่หรือสัมผัสกับสารเคมี / สภาพแวดล้อมกัดกร่อนบางอย่างพร้อมกัน

• รอยร้าวอาจแทรกผ่าน “ขอบเกรน” (intergranular) หรือลัดผ่าน “เนื้อเกรน” (transgranular) ก็ได้ ขึ้นอยู่กับชนิดโลหะและเงื่อนไขต่าง ๆ
• จุดที่สำคัญ : โลหะอาจดูภายนอก “ปกติ” ไม่มีสนิมหรือผุกร่อนชัดเจน แต่ภายในอาจมีรอยร้าวลึกที่พร้อมจะแตกหักโดยไม่แจ้งสัญญาณเตือนชัดเจนก่อนหน้า

สั้น ๆ คือ SCC เป็น “ศัตรูเงียบ” โลหะอาจดูดี แต่ภายในอาจแตกร้าวจนพังโดยไม่รู้ตัว

ปัจจัยที่ทำให้เกิด SCC

SCC มักเกิดขึ้นเมื่อมีปัจจัย 3 อย่างนี้พร้อมกัน : โลหะ (material) + แรงเค้น (stress) + สิ่งแวดล้อมกัดกร่อน (corrosive environment)

🔧 1. แรงดึง / แรงเค้น (Tensile Stress)

• แรงอาจมาจากการใช้งานจริง (external load) หรือเป็น “แรงตกค้าง” (residual stress) ที่อยู่ในเนื้อโลหะ เช่น จากการเชื่อม, ดัด, ตัด, แผ่ความร้อน, เย็นตัวไม่สม่ำเสมอ ฯลฯ
• โลหะที่ผ่านกระบวนการชนิด “cold work” หรือการแปรรูปที่ทำให้เกิดแรงตกค้างมักเสี่ยงกว่า

🧪 2. สิ่งแวดล้อมที่กัดกร่อนเฉพาะ (Corrosive medium / chemical environment)

• สารในสิ่งแวดล้อมที่ก่อให้เกิด SCC ได้แก่ คลอไรด์ (chlorides เช่น น้ำทะเล), สารด่าง / สารกัดกร่อนอัลคาไล, แอมโมเนีย, สารประกอบกำมะถัน / ซัลไฟด์, หรือสารเคมีเฉพาะที่ขึ้นกับโลหะนั้น ๆ
• อุณหภูมิสูง, pH ที่รุนแรง (สูงหรือต่ำ), และสารเจือปนในสภาพแวดล้อม (เช่น คลอไรด์, ซัลไฟด์, ไฮดรอกไซด์) เพิ่มโอกาสการเกิด SCC

🧰 3. โลหะที่ “ไว” ต่อ SCC (Susceptible Materials)

• มักเป็นโลหะผสม เช่น สเตนเลสออสเทนนิติก (austenitic stainless steels), อะลูมิเนียมอัลลอยด์ที่มีความแข็งแรงสูง, โลหะบางชนิด เช่น ไทเทเนียมในสภาวะเฉพาะ
• แม้โลหะที่ในสภาพปกติ “ทนต่อการกัดกร่อน” ได้ดี อาจยังเสียหายได้ถ้าเงื่อนไข SCC ครบถ้วน

นอกจากนี้ ลักษณะพื้นผิว เช่น รอยขีด, รอยเชื่อม, รอยดัดโค้ง, มุมแหลม, ขอบชิ้นงานเป็นจุดที่ความเค้นกระจุกตัว (stress concentrators) จึงมักเป็นตำแหน่งเริ่มต้นของรอยร้าวใน SCC

ผลกระทบของ SCC

เมื่อเกิด SCC แล้ว ผลเสียอาจรุนแรงและไม่คาดคิด :

• โลหะอาจ แตกหักหรือรั่วซึมอย่างกะทันหัน โดยไม่มีสนิมหรือบวมให้เห็นก่อนหน้า
• อายุการใช้งานของโครงสร้างหรือชิ้นส่วนลดลงอย่างมาก รอยร้าวเล็กๆ เมื่อสะสมอาจนำไปสู่ความเสียหายใหญ่ในระยะยาว
• มีความเสี่ยงด้านความปลอดภัย โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวกับแรงดัน เช่น ท่อ ส่งก๊าซ / น้ำมัน, ถังแรงดัน, โครงสร้างเครื่องจักร, สะพาน, เรือ, เครื่องบิน ฯลฯ
• ค่าใช้จ่ายสูง ทั้งค่าซ่อมบำรุง, การตรวจสอบ, การเปลี่ยนวัสดุ, และผลเสียทางเศรษฐกิจหากเกิดความเสียหาย

วิธีป้องกัน / ลดความเสี่ยง SCC

ตามบทความของ GreenVCI มีข้อแนะนำดังนี้ :

• ใช้เทคโนโลยี Volatile Corrosion Inhibitor (VCI) สารเคมีที่สามารถปล่อยโมเลกุลระเหย ไปจับผิวโลหะ สร้างชั้นป้องกัน และลดโอกาสให้สารกัดกร่อน และความเค้นทำปฏิกิริยาร่วมกันได้
• เน้นการออกแบบโครงสร้างให้ดี : หลีกเลี่ยงมุมแหลม, จุดเก็บแรง, รอยเชื่อมที่อาจมีแรงตกค้าง, ลดรอบการดัด / ตัด /เชื่อม / แปรรูป ที่สร้างแรงเค้นสูง รวมถึงใช้วัสดุที่เหมาะกับสภาพแวดล้อม
• ถ้าเป็นไปได้ : ลดหรือลบแรงตกค้าง (residual stress) หลังการผลิต เช่น ใช้กระบวนการคลายแรงเค้น (stress-relief), shot peening (ในบางกรณี) เพื่อทำให้พื้นผิวโลหะมีโครงสร้างที่ทนทานขึ้นต่อ SCC
• ตรวจสอบและบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะถ้าผลิตภัณฑ์อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เสี่ยง เช่น มีคลอไรด์ น้ำเค็ม สารเคมี อุณหภูมิสูง ฯลฯ การตรวจจับรอยร้าวตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยป้องกันความเสียหายใหญ่ได้

ทำไม SCC ถึงอันตรายกว่าการกัดกร่อนธรรมดา

• เพราะ SCC ทำให้โลหะ แม้จะเป็นชนิดที่ “ทนต่อการกัดกร่อน” กลับแตกร้าวภายใน โดยไม่มีสัญญาณภายนอกที่ชัดเจน เช่น รอยสนิม หรือการเปลี่ยนรูปชิ้นงาน
• รอยร้าวสามารถแทรกลึกเข้าไป และเมื่อเจอสภาวะที่เหมาะสม (แรง + สารกัดกร่อน + เวลา) ก็อาจ “พัง” ได้ทันที ทำให้เกิดความเสียหายแบบฉับพลัน (sudden failure) โดยไม่ทันระวัง
• ทั้งนี้ SCC เป็นปัญหาร้ายแรงในหลายอุตสาหกรรม เช่น พลังงาน (โรงไฟฟ้า), น้ำมัน / ก๊าซ, อากาศยาน, โครงสร้างพื้นฐาน ที่ความเสียหายาจมีผลกระทบร้ายแรงต่อความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม

อ้างอิงข้อมูลจาก : https://greenvci.com/stress-corrosion-cracking/

ความหนาของแผ่นฟิล์ม VCI สำคัญอย่างไร?

ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักกับ แผ่นฟิล์ม VCI กันก่อนนะ

• VCI (Volatile Corrosion Inhibitor) คือ สารยับยั้งการกัดกร่อนแบบระเหย
• แผ่นฟิล์ม VCI คือ พลาสติกห่อหุ้มที่ถูกผสมสารพิเศษ ที่จะปล่อยไอระเหยออกมาเคลือบผิวโลหะ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดสนิม หรือการกัดกร่อนระหว่างการขนส่ง หรือการจัดเก็บ (คล้ายกับการสร้างเกราะป้องกันที่มองไม่เห็นให้ชิ้นส่วนโลหะ)

💡 ทำไมความหนาถึงสำคัญ?

ความหนาของแผ่นฟิล์ม VCI ไม่ได้แค่ทำให้ฟิล์มเหนียวขึ้นเท่านั้น แต่เป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนด ประสิทธิภาพ และ ความเหมาะสม ในการใช้งาน:

1. ความทนทาน : ฟิล์มที่หนาขึ้นจะมีความทนทานต่อการฉีกขาดหรือทะลุได้ดีกว่า เหมาะสำหรับห่อหุ้มสินค้าที่มีน้ำหนักมากหรือมีขอบคม
2. ระยะเวลาการป้องกัน : โดยทั่วไป ฟิล์มที่หนาขึ้นจะสามารถให้การป้องกันสนิมได้ยาวนานขึ้น และทนทานต่อสภาพแวดล้อมที่รุนแรงได้ดีกว่า
3. ความคุ้มค่า : การเลือกความหนาที่เหมาะสมจะช่วยให้ประหยัดค่าใช้จ่ายได้ โดยไม่ต้องใช้ฟิล์มที่หนาเกินความจำเป็น

ข้อสังเกตุ

• ถ้าฟิล์มบางเกินไป อาจ ปล่อยสาร VCI น้อย หรือ เป็นเกราะกั้นความชื้น/อากาศ ได้น้อย ทำให้โอกาสที่โลหะจะโดนสนิมสูงขึ้น
• ถ้าฟิล์มหนาเกินไป แม้จะให้การป้องกันได้สูงขึ้น แต่ก็อาจ เพิ่มต้นทุนวัสดุ, น้ำหนัก หรืออาจมีผลต่อการใช้งาน เช่น ม้วนยากขึ้น หรือบางทีไม่ได้เหมาะกับงานบางประเภท

ช่วงความหนาที่ใช้บ่อยและเหมาะกับงานแบบไหน

• 10-30 µm : เหมาะกับงานที่ต้องการเบา ใช้วัสดุน้อย หรือเป็นงานที่อาจเปลี่ยนบ่อย หรือสภาพแวดล้อมไม่แย่มาก
• 70-90 µm : เหมาะกับงานที่มีความต้องการ “ปกป้องมากขึ้น” เช่น งานเก็บระยะกลาง, สภาพแวดล้อมอาจมีความชื้น/อากาศเข้าถึงได้มากกว่า
• 100+ µm : เหมาะกับงานหนัก งานเก็บระยะยาว หรืองานที่โลหะมีมูลค่าสูงหรือเสียหายได้มากหากเกิดสนิม

ข้อแนะนำ/สรุป

• เลือกความหนาของ VCI ฟิล์ม ให้เหมาะกับงาน: ต้องดูว่าโลหะนั้นจะเก็บ/ขนย้าย/ใช้งานนานแค่ไหน, สภาพแวดล้อมเป็นอย่างไร (มีความชื้น / อากาศ / การขนส่งมากหรือน้อย)
• ควรดู “คำแนะนำจากผู้ผลิต” เป็นหลัก เพราะผู้ผลิตจะรู้สูตร VCI, วัสดุฟิล์ม, เงื่อนไขการใช้งาน
• ควรมีการ “ตรวจวัด/ทดสอบ” บ้างว่า ฟิล์มที่ใช้จริง ให้การปกป้องได้ตามที่ต้องการหรือไม่
• อย่าคิดว่าเลือกความหนามากที่สุดแล้วจะดีที่สุดเสมอไป — อาจจะเกินความจำเป็น หรือเพิ่มต้นทุนโดยไม่จำเป็น

อ้างอิงข้อมูลจาก https://greenvci.com/vci-film-thickness/

การกัดกร่อนแบบหลุม (Pitting Corrosion)

การกัดกร่อนแบบหลุม (pitting corrosion) เป็นรูปแบบหนึ่งของการกัดกร่อนที่ เฉพาะจุดมาก ซึ่งมักเกิดบนโลหะ แล้วสร้างหลุม หรือรูเล็ก ๆ บนพื้นผิว ถึงแม้พื้นผิวนอกอาจดูปกติอยู่ แต่ภายในมีความเสียหายลุกลามได้อย่างรวดเร็ว แตกต่างจากการกัดกร่อนแบบทั่วไป (uniform corrosion) ที่เกิดทั่วทั้งพื้นผิว การกัดกร่อนแบบหลุมนี้จะยากตรวจจับและอันตรายมากกว่า

✅ นิยามของ Pitting Corrosion

• Pitting corrosion คือ การกัดกร่อนโลหะในจุดเล็กๆ โดยทำให้เกิดหลุมหรือรูบนผิวโลหะ ซึ่งอาจแทรกซึมลงไปลึกภายในวัสดุ
• มักเกิดกับโลหะที่เรียกว่า passive metals (โลหะที่มีชั้นออกไซด์ปกป้องตัวเอง เช่น สเตนเลส, อลูมิเนียม) โดยเมื่อชั้นป้องกันถูกทำลายหรือถูกกัดกร่อน มันจะกลายเป็นจุดอ่อนให้เกิดหลุมขึ้น
• จุดที่ถูกกัดกร่อนอาจดูเล็กน้อย แต่ในเนื้อโลหะภายในอาจถูกกัดกร่อนได้อย่างมากโดยไม่รู้ตัว

🔍 สาเหตุของ Pitting Corrosion

มีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดและเร่งการกัดกร่อนแบบหลุม ได้แก่

• ไอออนคลอไรด์ (Chloride ions) — มักพบในน้ำทะเล หรือสภาพแวดล้อมที่มีเกลือสูง ซึ่งสามารถแทรกซึมเข้าไปทำลายชั้นป้องกันออกไซด์ได้
• สภาพเป็นกรดหรือค่าพีเอชต่ำ (Acidic environment) — เมื่อโลหะอยู่ในสภาพที่มีความเป็นกรดสูง จะเร่งการกัดกร่อนแบบเฉพาะจุด
• พื้นที่ที่มีออกซิเจนจำกัด (Oxygen depletion) — เช่นในซอกหรือใต้ชั้นฟิล์มที่ถูกปิด ทำให้เกิดภาวะที่จุดนั้นเป็นขั้วบวก (anode) และเริ่มกัดกร่อน
• อุณหภูมิที่สูง (Higher temperatures) — ทำให้ปฏิกิริยาเคมีและการเคลื่อนที่ของไอออนเร็วขึ้น
• รอยร้าว ขีดข่วน หรือข้อบกพร่องบนพื้นผิวโลหะ (Surface defects) — จุดเหล่านี้ทำให้ชั้นป้องกันแตก และเป็นจุดเริ่มของการกัดกร่อนแบบหลุม

🧨 ผลกระทบของ Pitting Corrosion

เมื่อเกิดขึ้น ผลกระทบอาจร้ายแรง ดังนี้

• ความแข็งแรงของโครงสร้างลดลง เพราะหลุมแม้เล็ก ๆ แต่ลึกลงในโลหะ อาจทำให้เกิดการรั่วไหล หรือแตกหัก
• อายุการใช้งานของชิ้นส่วนโลหะสั้นลง เพราะถูกกัดกร่อนภายในอย่างรวดเร็ว
• ความเสี่ยงด้านความปลอดภัยเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในอุตสาหกรรม เช่น น้ำมัน / ก๊าซ, อากาศยาน หรือโครงสร้างพื้นฐาน
• ต้นทุนซ่อมบำรุงและเปลี่ยนชิ้นส่วนสูงขึ้น เพราะอาการไม่ปรากฏชัดเจนก่อนจนเกิดความเสียหายมากแล้ว

🛡️ การป้องกันด้วยเทคโนโลยี VCI

หนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพ คือ การใช้เทคโนโลยี VCI (Volatile Corrosion Inhibitor) ซึ่งสารนี้จะระเหยและสร้างชั้นฟิล์มบางๆ บนพื้นผิวโลหะ เพื่อยับยั้งการกัดกร่อนแบบหลุม

• สาร VCI จะปล่อยโมเลกุลระเหยออกมาในอากาศ และเคลื่อนที่ไปเกาะบนโลหะที่อาจถูกกัดกร่อน
• ช่วยป้องกันตัวแปรที่กระตุ้น pitting เช่น ความชื้น, คลอไรด์, ออกซิเจน

ข้อดีของการใช้ VCI จาก GreenVCI ได้แก่:

• เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (eco-friendly) เพราะบางสูตรไม่มีพิษ
• ใช้งานได้หลากหลาย เหมาะกับอุตสาหกรรมที่ใช้โลหะหลายชนิด
• ลดต้นทุนระยะยาว เพราะช่วยลดการซ่อมหรือเปลี่ยนชิ้นส่วน

📝 สรุป

การกัดกร่อนแบบหลุม (pitting corrosion) เป็น “ศัตรูเงียบ” ของโลหะ เพราะอาจเกิดขึ้นอย่างไม่รู้ตัว และทำลายส่วนลึกของวัสดุในจุดเล็กๆ ที่มองไม่เห็นได้ง่าย แต่หากเราเข้าใจสาเหตุ และเริ่มป้องกันตั้งแต่ต้น ด้วยวิธีเช่น VCI ก็จะลดความเสี่ยงและเพิ่มอายุการใช้งานของชิ้นส่วนโลหะได้อย่างมีประสิทธิภาพ

อ้างอิงข้อมูลจาก https://greenvci.com/pitting-corrosion/

การกัดกร่อนแบบรอยแยก (Crevice Corrosion)

การกัดกร่อนแบบรอยแยก (crevice corrosion) คือ รูปแบบหนึ่งของการกัดกร่อนเฉพาะจุด ที่มักเกิดขึ้นในบริเวณที่มีช่องว่างแคบ หรือซอกที่ถูกปิดทึบ เช่น รอยต่อของชิ้นส่วนโลหะ ฝา ปะเก็น (gasket) หรือบริเวณใต้ชั้นตะกอนต่างๆ ในโลหะ เมื่ออากาศ (ออกซิเจน) เข้าไม่ถึงอย่างสม่ำเสมอ จึงทำให้เกิดสภาวะที่โลหะถูกกัดกร่อนได้เร็วกว่า (ในขณะที่ส่วนที่อยู่ภายนอกยังถูกปกป้องอยู่) ต่างจากการกัดกร่อนแบบทั่วไปที่เกิดทั่วทั้งพื้นผิวโลหะ การกัดกร่อนแบบซอกนั้นจะซ่อนตัวอยู่ในจุดที่มองไม่เห็นได้ง่าย และอาจก่อให้เกิดความเสียหายที่ไม่คาดคิดได้หากไม่ตรวจสอบอย่างดี

1. นิยามของ Crevice Corrosion

• เป็นการกัดกร่อนเฉพาะจุดที่เกิดภายในซอก ช่องว่าง หรือรอยต่อของโลหะ เช่น ระหว่างชิ้นส่วนที่ประกบกัน ใต้ฝาปิด ใต้ปะเก็น (gasket) หรือที่มีตะกอนสะสม
• จุดเริ่มต้นมักเล็กมาก (บางครั้งเป็นไมโครเมตร) แต่เมื่อเกิดแล้วอัตราการสูญเสียโลหะอาจสูงมาก
• พื้นที่ที่มีการไหลของอากาศ (ออกซิเจน) ถูกจำกัด ทำให้เกิดเซลล์การกัดกร่อนแบบต่างศักย์อากาศ (differential aeration cell) จากการสัมผัสกันของวัสดุโลหะสองชนิดที่มีศักย์ไฟฟ้าแตกต่างกัน

2. สาเหตุของ Crevice Corrosion

ปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดและเร่งการกัดกร่อนแบบนี้ ได้แก่

• การเข้าออกของออกซิเจนถูกจำกัด : ช่องแคบหรือซอกที่ถูกปิด ทำให้ออกซิเจนเข้าไม่ถึง ทำให้บริเวณภายในกลายเป็นขั้วบวก (anode) และถูกกัดกร่อน
• ความชื้นและสิ่งสกปรกสะสม : น้ำ เกลือ หรือสิ่งปนเปื้อนอื่น ๆ ที่อยู่ในซอกจะส่งผลให้เกิดปฏิกิริยาทางไฟฟ้าเคมีได้เร็วขึ้น
• วัสดุของโลหะ : โลหะที่สร้างชั้นป้องกันตัวเอง (passive film) อย่างสเตนเลส หรืออลูมิเนียม เมื่ออยู่ในซอกที่ออกซิเจนลดลง ชั้นป้องกันอาจสลายตัวได้ง่าย
• อุณหภูมิสูง : อุณหภูมิที่สูงจะเพิ่มความเร็วของปฏิกิริยาเคมีและการเคลื่อนที่ของไอออนในซอก
• การออกแบบที่ไม่ดี / รอยต่อ : รอยต่อ แนวประกบ ข้อต่อที่ออกแบบไม่เหมาะสม ทำให้เกิดซอกหรือช่องเล็ก ๆ ที่จับน้ำหรือสิ่งปนเปื้อนได้ง่าย

3. ผลกระทบจาก Crevice Corrosion

ผลกระทบที่เกิดขึ้นได้มีดังนี้

• โครงสร้างถูกทำลายอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในจุดที่ซ่อนอยู่ เช่น ท่อหรือรอยต่อ ทำให้เกิดการรั่ว, แตกร้าว หรือความแข็งแรงลดลง
• อายุการใช้งานสั้นลง เพราะชิ้นส่วนถูกกัดกร่อนเร็วขึ้น
• ความเสี่ยงด้านความปลอดภัยเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมทะเล, เคมี หรือโครงสร้างพื้นฐาน ที่มีซอกและรอยต่อจำนวนมาก
• ต้นทุนทางการเงินสูงขึ้น มีค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซม ตรวจสอบเพิ่ม และหยุดการผลิตได้
• อาจเกิดความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม หากอุปกรณ์รั่วหรือแตกในพื้นที่เสี่ยง

4. การป้องกันด้วยเทคโนโลยี VCI

หนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพ คือ การใช้เทคโนโลยี VCI (Volatile Corrosion Inhibitor) ซึ่งสารจะระเหยจะแพร่เข้าไปในซอก ช่องว่าง เพื่อสร้างชั้นฟิล์มบางๆ บนพื้นผิวโลหะ ทำให้ช่วยยับยั้งการกัดกร่อนแบบซอก

ข้อได้เปรียบของ VCI ได้แก่

• ลดต้นทุนซ่อมบำรุงได้ เพราะสามารถป้องกันล่วงหน้า
• เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (ในกรณีของ GreenVCI) เพราะเน้นสูตรที่ย่อยสลายได้และไม่มีสารอันตราย
• ใช้ได้ในอุตสาหกรรมหลายประเภท เช่น ยานยนต์ แท่นขุดเจาะกลางทะเล เครื่องจักรกลหนัก เพราะสามารถครอบคลุมซอกที่เข้าถึงยาก

5. สรุป

การกัดกร่อนแบบซอก (crevice corrosion) เป็นภัยเงียบที่มักเกิดในจุดที่มองไม่เห็น และเมื่อเกิดแล้วอาจพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว แต่หากเข้าใจสาเหตุและวิธีป้องกันได้อย่างถูกต้อง ก็สามารถลดความเสี่ยงได้อย่างมาก การเลือกใช้เทคโนโลยี VCI ในจุดที่ซอก ช่องว่าง รอยต่อ หรือรอยแยกต่างๆ ถือว่าเป็นการเลือกที่คุ้มค่า เพื่อปกป้องโลหะและยืดอายุการใช้งานให้นานขึ้น

อ้างอิงข้อมูลจาก https://greenvci.com/crevice-corrosion

🔍 Erosion Corrosion คืออะไร

Erosion Corrosion คือ การกัดกร่อนจากการกัดเซาะ เป็นการเสื่อมสภาพของโลหะอย่างรวดเร็ว เกิดจากการทำงานร่วมกันของของ “แรงเสียดสีทางกล” และ “ปฏิกิริยาไฟฟ้าเคมี” ซึ่งทำให้พื้นผิวโลหะที่สัมผัสกับของเหลวหรือสารละลายที่เคลื่อนที่เร็ว โดยเฉพาะในระบบที่ของไหลเคลื่อนที่เร็ว เช่น ท่อ ปั๊ม หรือแลกเปลี่ยนความร้อน ของไหลที่พุ่งแรงจะทำฟิล์มออกไซด์ที่ป้องกันผิวโลหะถูกชะล้างออก พื้นผิวใหม่จึงถูกกัดกร่อนต่อเนื่อง ซึ่งส่งผลกระทบต่อโลหะต่างๆ เช่น เหล็กกล้าคาร์บอน เหล็กกล้าไร้สนิม และโลหะผสมทองแดง โดยทั่วไปแล้วจะเกิดในลักษณะเป็นพื้นผิวที่เรียบ เป็นหลุม หรือเป็นร่อง โดยความเสียหายจะกระจุกตัวอยู่ในบริเวณที่การไหลหยุดชะงัก และสามารถลุกลามได้อย่างรวดเร็วหากไม่ได้รับการควบคุม

⚙️ สาเหตุหลัก

• ความเร็วของของไหลสูง ทำให้ชั้นป้องกันหลุดออก
• อนุภาคแขวนลอย เช่น ทรายหรือคราบตะกรัน ขูดผิวโลหะ
• สารกัดกร่อน เช่น คลอไรด์หรือกรด เพิ่มการกัดกร่อนทางเคมี
• อุณหภูมิสูง เร่งปฏิกิริยาและเพิ่มความรุนแรง
• โครงสร้างของระบบ เช่น ท่อข้อศอก วาล์ว หรือใบพัด มีแนวโน้มที่จะเกิดการสึกหรอเร็วขึ้น

⚡ ผลกระทบ

• ผนังท่อบางลง เสี่ยงต่อการรั่วหรือแตก
• ประสิทธิภาพเครื่องจักรลดลง เช่น ปั๊มและเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน
• อันตรายต่อความปลอดภัย — เสี่ยงการรั่วไหลหรือระเบิด
• ต้นทุนบำรุงรักษาเพิ่มขึ้นจากการซ่อมและหยุดผลิต
• ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากของไหลรั่วไหล

🛡️ การป้องกันด้วยเทคโนโลยี VCI

VCI (Volatile Corrosion Inhibitor) คือสารที่ระเหยได้ซึ่งสร้างฟิล์มบางป้องกันการกัดกร่อนบนผิวโลหะ เหมาะสำหรับช่วงเก็บรักษา ขนส่ง หรือช่วงหยุดเครื่อง

GreenVCI พัฒนาสูตรสาร VCI ตั้งแต่ปี 1994 โดยใช้วัตถุดิบจากพืช ปลอดสารไนไตรต์ที่เป็นพิษ และย่อยสลายได้ ใช้ได้กับโลหะหลายชนิดในอุตสาหกรรมต่าง ๆ

ข้อดี:

• ✅ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม — ย่อยสลายได้ ไม่เป็นพิษ ได้มาตรฐาน REACH และ food-grade
• 🔧 ใช้ได้หลากหลาย — ทั้งในอุตสาหกรรมทางทะเล เครื่องจักกลหนัก และก่อสร้าง
• 💰 ประหยัด — ลดต้นทุนระยะยาวและการบำรุงรักษา

        VCI ช่วยลดการกัดกร่อนหลายรูปแบบพร้อมกัน เช่น การกัดกร่อนแบบสม่ำเสมอ (uniform), การกัดกร่อนแบบรูพรุนหรือรอยแยก (pitting), การกัดกร่อนแบบรอยแยก (crevice) และ การกัดกร่อนแบบกัลวานิก (galvanic corrosion) เป็นการกัดกร่อนที่เกิดจากการสัมผัสกันของวัสดุโลหะสองชนิดซึ่งมีศักย์ไฟฟ้าแตกต่างกัน

(ลักษณะการกัดกร่อนในรูปแบบต่างๆ)

🧩 บทสรุป

การกัดกร่อนจากการกัดเซาะ (Erosion corrosion ) จำเป็นต้องอาศัยความระมัดระวัง เนื่องจากการกัดกร่อนเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและเกิดจากกระบวนการไหล แต่การทำความเข้าใจถึงปัจจัยกระตุ้นและผลกระทบ จะนำไปสู่การป้องกันที่ดีได้ เลือกใช้นวัตกรรมหรือเทคโนโลยีการผลิต VCI ของ GreenVCI เพื่อการปกป้องการกัดกร่อน และมุ่งเน้นด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อให้มั่นใจว่าโครงสร้างพื้นฐานของคุณยังคงทนทานต่อการกัดกร่อน

อ้างอิงข้อมูลจาก https://greenvci.com/erosion-corrosion